Presbiakuzi Nedir?

Presbiakuzi, artan yaşa bağlı olarak ortaya çıkan işitme kaybı anlamına gelmektedir. Ayrıca yaşlanma ile ortaya çıkan kronik hastalıklar arasında en yaygınıdır.

National Academy of Sciences, 2016 verilerine göre presbiakuzi oluşma insidansı;

• Kardiyovasküler hastalıklardan 2 kat,
• Diyabetten 5 kat,
• Kanserden ise 10 kat daha fazla görüldüğü raporlanmıştır.

Ayrıca genetik faktörlerin hayati bir rol oynadığı çok faktörlü karmaşık bir hastalıktır. Gürültüye maruziyet, ototoksik ilaç kullanımı, otolojik hastalıklar gibi birçok faktör de neden olmaktadır. Herhangi bir hayati tehlike arz etmemesine rağmen psikolojik ve medikal etkisinden dolayı bireylerde sosyal izolasyon, kırılganlık, depresyon ve bilişsel gerilemeye neden olmaktadır.

Presbiakuzi, bilişsel bozukluklarının nedenlerinden biri olarak görülmektedir. İşitme bozukluğu üzerine yapılan son çalışmalar, yaşlılarda demans riskini artıran bilişsel süreçlerle bir korelasyon olduğunu kanıtlamaktadır. İşitme cihazlarının kullanımı ile işitmenin zamanında rehabilitasyonu(yeniden kazandırılması), bilişsel işlevin inhibisyon süreçlerini geciktirmenize izin verir ve yaşlıların aktif ömrünü uzatmasını sağlar.

Peki Presbiakuzi (Yaşa Bağlı İşitme Kaybı) Nasıl Oluşuyor?

Temelde kulağımızın anatomik yapısına bakıldığında 3 kısımda inceliyoruz. Bunlar sırasıyla dıştan içe doğru:

• Dış Kulak
• Orta Kulak
• İç Kulak

Kulak kepçemize gelen sesler dış kulaktan orta kulak bölümüne buradan da iç kulakta bulunan koklea adını verdiğimiz işitme organımıza ulaşmaktadır. Koklea’ya yakından baktığımızda;

• Koklea, salyangoz şekline benzeyen ve içinde tüy hücrelerini bulunduran yapıdır.
• Yaklaşık 32 mm uzunluğunda spiral bir kanal şeklindedir.
• Koklear kanal, kemik kanalını scala vestibuli ve scala timpani’ye böler.
• Yaşa bağlı iç kulakta yapılardaki dejeneratif değişiklikler işitme kaybına neden olmaktadır.
• İlerleyen yaşla birlikte bulunan tüm iç kulak yapıları hasarlanabilir.
• İç kulağın farklı seviyelerindeki moleküler, elektrofizyolojik ve histolojik hasarı, genellikle yüksek frekansları etkileyen ve yaşamın beşinci on yılı civarında başlayan iç kulak yapılarının dejenerasyonuna bağlı ilerleyici, iki taraflı ve simetrik sensörinöral işitme kaybı ile karşımıza çıkar.

Dahası…

• Bugüne kadar, presbiakuziyi önleyebilecek veya azaltabilecek farmasötik bir tedavi yoktur.
• Bununla birlikte, presbiakuzinin başlangıcını önceden tahmin etmenin klinik bir yolu yoktur. Ayrıca şu anda işitme kaybını düzeltebilecek tıbbi bir önleme veya tedavi yoktur.

• Hastalar, işitme bozukluklarını telafi etmek için konuşma, duygusal ve postüral bağlam ipuçlarına güvenir ve günlük konuşmaları anlamak için daha yüksek düzeyde bilişsel işlevsellik gerektirir.
• İşitme kaybı daha düşük frekanslara ilerledikçe, zorluk daha belirgin hale gelir çünkü daha geniş bir frekans aralığı etkilenir ve eksiklikler daha sık ve daha fazla sayıda konuşmada görülür.
• Bilinçaltında olsa bile, günlük konuşmaları anlamak için daha yüksek bilişsel işleve olan bağımlılığın artması,hastayı zor işitme ortamlarında veya tanıdık olmayan mesleklerde duyarken artan zorlanmaya maruz bırakır. Örneğin, restoranlar ve ortak alanlar gibi gürültülü ve kalabalık ortamlarda veya aksanlı veya daha hızlı konuşma yapan kişilerle yapılan konuşmalar, konuşma anlaşılırlığının azalmasına neden olur.
• Bireysel konuşmaları anlamak için daha fazla ek bilgiye güvenmenin bir sonucu olarak, hastalar uzak veya dikkatsiz görünebilir, çünkü bir konuşmayı tam olarak anlayamadan ve uygun şekilde yanıt vermeden önce çeşitli bilgileri işlemek için daha fazla zamana ihtiyaç duyarlar.
• Bu daha karmaşık ortamlarda ve diyaloglarda işitme ve anlama konusunda giderek zor zamanlar geçiren hastaların, benzer ortamlarda gelecekteki konuşmalardan çekilme olasılıkları daha yüksektir.

• Genel olarak, hastalar hayal kırıklığını yansıtabilir. Mesela hastalar torunlarının mırıldandığını veya çok hızlı veya çok sessiz konuştuğunu iddia edebilir. Dahili olarak hastalar kendilerini izole edebilir ve hemen önlerinde gerçekleşen konuşmalardan çekilebilirler. Bu izolasyon kısmen tedavideki gecikmeye neden olabilir.
• İşitme cihazı kullanan işitme engelli yaşlı yetişkinlerin depresyon yaygınlığı daha düşüktür ve işitme cihazının depresyonlu işitme engelli yetişkinler üzerinde de olumlu bir etkisi vardır.
• İşitme cihazlarının dikkate alınmasının yanı sıra iletişim stratejilerinin öğretilmesi de önemlidir. Arka plan gürültüsünü en aza indirmek, yüz yüze etkileşimi teşvik etmek ve hastalara iyi bir kavrayış sağlamak için duyduklarını yeniden ifade etmelerini ve özetlemelerini öğretmek, iletişimi geliştirmeye yardımcı olan stratejilerdir.
• Tıbbi kanıtlar, işitme cihazlarının, özellikle hafif ila orta derecede işitme kaybı olan yaşlı yetişkinler için işitme kaybının psikolojik, duygusal ve sosyal etkilerini azaltarak sağlıkla ilgili yaşam kalitesini iyileştirdiğini göstermektedir.

Ody. Buğçe ÖZER