İşitme kaybının kişi ve çevre üzerindeki etkileri adlı konumuzda işitme kaybına bağlı sorunları derinlemesine işledik. İşitme sorunu; kişinin yaşına, işitme kaybı tipine ve işitme kaybının ilerleme durumuna bağlı olarak kendisinin ve çevresinin hatta tüm yaşamının olumsuz olarak etkilenmesine neden olabilmektedir.  Etrafımızdaki konuşulanları anlayamamak, çevremizdeki sesleri duyamamak iletişimde kesintilerin oluşmasına sebep olmaktadır. İşitme kaybının kişi ve çevre üzerindeki etkileri aslında tahmin ettiğimizden daha fazladır.

Dil ancak karşılıklı olarak iletişim hâlinde bulunduğumuzda kazanılır. Duyabilen bebekler; doğdukları ilk zamandan itibaren duydukları, konuşmaları biriktirerek seslere anlam vermeyi öğrenirler. Kelimeleri anladıkça da seslendirmeye başlarlar. 1 yaş civarında ise anlaşılır kelimeleri söylemeye başlarlar. Bebeklerde işitme kaybı olması durumunda, doğduğu ve işitmeye başladığı zaman dilimi arasındaki zaman bizler için kayıp zamandır. Yaşıtlarının dil gelişimi becerilerine yetişebilmeleri için kayıp zamanın iyi bir şekilde telafi edilmesi gerekmektedir.

Bilişsel gelişimin oluşması açısından dil çok önemli bir yer kaplamaktadır. İşitme sorununun vaktinde çözüme ulaşmaması sonucunda dil gelişimi beraberinde zihinsel gelişim, okuma yazma becerileri gibi diğer alanlarda da sorunları beraberinde getirmektedir. Bunun sonucunda kişide çevreye uyum sağlayamama, depresyon ve davranış bozuklukları görülebilmektedir.

İşitme kaybı ileri olan ya da yeteri kadar işitemeyen bireyler kendilerini ifade etmek de zorluk yaşayabilirler. Bu durum kişinin etrafındaki insanlardan beklentinin artmasına, aşırı duygusallığa ve sabırsızlığa neden olabilmektedir. Kişinin çevresindekilerin tutumunun ise aşırı koruyucu olması halinde kişide özgüven eksikliği olabilmektedir.

Ebeveynlerin çocuklarından aşırı beklenti içinde oldukları durumunda ise çocuklarının işitme kaybını reddedebilmektedir. Hatta yaşıtları ile kıyaslamaktadır. Dolayısıyla kendinden beklenileni yerine getiremeyen çocuğun sosyal gelişimi de olumsuz etkilenebilir.

Aileler çocuklarının işitme kaybını öğrendikleri zaman kendilerini suçlayabilmekte ve sonucunda aile içi geçimsizlikler oluşabilmektedir. Evde normal işiten kardeşin olması halinde işitme kaybı sorunu yaşayan çocuk ile daha fazla ilgilenilmesi aile içindeki dinamiği de bozabilmektedir. İşitme kaybı çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde de aynı sorunlara yol açabilir. İşitme kaybının ortaya çıkması kişinin gizlemesine, konuşulanları anlıyormuş gibi yapmasına neden olabilir. İşitme kaybı belirtileri olduğu durumda vakit kaybetmeden ilgili doktorlara müracaat edilmesi önerilmektedir.

Uzm. Ody. Hasan ÇOBAN