İşitme cihazı kullanım süresi konusunda genellikle merak edilen konulardan bazıları gün içinde cihazın kaç saat takılması gerektiği ve belirli bir süre sonra cihaz kullanımına ihtiyacın olup olmayacağıdır. Bir süre duyamadığımız veya az işitebildiğimiz sesleri işitme cihazıyla tekrar duymaya başlamak ilk başlarda zor gelebilir. Bu süreç adaptasyon süreci olarak adlandırılır ve ilerleyen zamanlarda işitme cihazından alınacak verimin habercisidir. Bu sürecin cihaza alışma süreci olduğunu bilmek ve cihazı kullanmaya devam etmek gerekir.  

       İşitme cihazı kullanım süresi güne başladığımız an itibariyle başlar ve uyuyuncaya kadar devam eder. Yalnızca su ile temas gerektiren durumlar ve kulak zarı perforasyonu gibi özel durumlar dışında kulaktan gün boyu çıkarılmamalıdır. Hatta teknolojinin gelişmesiyle birlikte şarj edilebilir ve su geçirmeyen işitme cihazlarının üretilmesi su teması problemini de ortadan kaldırmıştır.

İşitme Cihazını Düzenli Kullanmamızın Faydaları Nelerdir ?

• İşitme cihazından alınan verimi en tepeye taşımak,
• İşitme sistemini seslerle uyararak beyni canlı tutmak,
• Çevrenizdeki insanlarla iletişiminizi güçlü kılmak,
• Yanlış anlamanın ve anlaşılmanın önüne geçmek,
• İşitme kaybı sebebiyle doğabilecek Demans ve Alzheimer riskini azaltmak.

İşitme Cihazını Sürekli Olarak Kullanmanın Önemi

    İşitme cihazını düzenli kullanmanın en önemli faydalarından bazıları cihazı benimsemeyi kolaylaştırır, duyma ve anlama verimini arttırır. Uzun süre duyamadığımız sesleri cihazla tekrar duymaya başladığımızda bir süre alışmakta zorlanabiliriz. Bu durum çok normaldir. Tıpkı diş dolgusu gibi veya vücudumuza takılan bir proteze alışmak gibidir. Bu alışma sürecini en rahat şekilde atlatmak için işitme cihazını düzenli kullanmak gerekmektedir. Eğer cihazınızı sadece iletişim kuracağınız zaman veya bir şeyler dinlerken veya izlerken takarsanız işitme cihazına alışmanız uzun zaman alır. İşitme uzmanı adaptasyon sürecini kolaylaştırmak için ayarları belirli seviyelerle kademeli olarak arttırarak normal işiten birey seviyesine getirmelidir. Ardından yapılan diğer odyolojik değerlendirmelerle en konforlu ve doğal işitme sağlanmalıdır.

       İyi bir sağlık hizmeti alınan işitme cihazı merkezinde objektif ve subjektif test yöntemleri ile yapılan ayarlar sonucunda hem işitme hem de anlama sağlanmış olur. Özellikle kalabalık ortamlarda ve en az 4-5 kişilik bir konuşma ortamında işitme cihazı sayesinde zorlanmadan konuşmalara hakim olabiliriz. İşitme cihazını düzenli kullanmak bunun en önemli adımıdır. İşitme cihazı takılır takılmaz hem duyup hem de anlamanın mükemmel seviyelere ulaşmasını beklemek doğru değildir. Çünkü işitme cihazı gözlük gibi takıldığı anda netlik sağlayamaz. Bunun için doğru cihaz seçimi ve ayar, düzenli kullanma ve süreç gereklidir. Cihazı kullanmadığımız süreçte kelimeleri anlamamız zorlaşacaktır.

İşitme Sistemi ve Beyin Arasındaki Bağlantı

      İşitme sisteminde bazı kısımlar mekanik olarak sesleri iletirken bazı kızımlar sinir sistemi sayesinde nöronlar aracılığıyla iletilmektedir. Sinir sistemi özellikle seslerin beyne ulaşmasını sağlayan kısımdır. Böylelikle sesler beynimizde işlemlenir ve anlamamız sağlanır. İşitme kaybı arttıkça ve cihaz kullanmadıkça bu sistem zayıflıyor ve kelimeleri seçememeye başlıyoruz. Bu sebeple sistem net bir tabirle tembelleşiyor ve beynimizi etkiliyor. Beynin çalışma prensibi kullan ya da at olduğu için sesler gelmediğinde beynin belirli bölgesi kullanıma kapanıyor ve sesleri unutuyor. İşitme cihazı uygulaması ile hedefimiz işitme kaybı sebebiyle beyinde meydana gelen sinir hücrelerindeki tembelliğin önüne geçmek. İşitme kaybı kalıcı olduğunda cihaz kullanarak işitmeyi eski haline getiremeyiz ancak konuşmaları anlamakta gerçekleşen güçlüğü azaltabiliriz.

     Uzun süreli işitme kaybının ardından konuşmaları algılama cihaz takıldığı an artış göstermiyor. Bu artışı sağlamanın yolu beyni ses ile desteklemekten geçmektedir. Böylelikle sinir hücrelerini uyararak ki beyni tembelliğe sürüklememiş oluruz. İşitme cihazı kullanımı beynin yeniden seslerle tanışmasını sağlar. Düzenli kullanım ile kelime ayırt etme skoru artmaktadır.

İşitme Kaybı ve Alzheimer/Demans

     İşitme kaybı ve Alzheimer arasında doğrudan ve dolaylı olarak bağlantı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. İşitme kaybı neticesinde konuşmaları anlamakta zorlanan bireylerin sosyal hayattan kendilerini soyutlaması beynin işlevselliğini azaltmaktadır. Sosyal etkileşimin azalması sonucu yalnızlaşma süreci başlar ve konuşmayı algılama beynin etkilenmesiyle birlikte azalır. Halk arasında bunama olarak bilinen demans yani unutkanlık bu durumlar neticesinde tetiklenmektedir. Özellikle uzun süreli işitme kaybı olan bireylerin cihaz kullanmamaları halinde risk daha da artmaktadır. İşitme cihazı kullanımıyla beynimizde birçok bölgede nöronal etkileşim gerçekleşir ve zihinsel sağlıkta iyileşme görülür. Net bir tabirle Demans ve Alzheimer riskine karşı kalkan görevi görür.

    Sonuç olarak sağlanılan tüm faydalar hayat kalitemizi arttırmaya yöneliktir. Hayatımızı sevdiklerimizle hoş sohbetler ederek, müzik dinelerken keyfine vararak, kuş cıvıltılarını net bir şekilde duyarak, sevdiğimiz filmleri keyifle izleyerek yaşamamız için sesleri net bir şekilde duymamız gerekir. İşitme cihazı kullanarak hayat kalitemizi bu şekilde arttırmak mümkündür.

Uzm. Ody. Hasan ÇOBAN