Gürültü ve işitme sağlığı arasında sıkı bir bağlantı vardır. Gürültü, dinleyicinin duyabildiği ve kişiyi rahatsız eden veya kişinin işitme sağlığını riske sokan bütün seslere (rastgele titreşimlere) denir. Kişide anksiyete, stres, kardiyovasküler problemler, kulakta çınlama, kalıcı veya geçici işitme kaybı gibi sağlık problemlerine sebep olabilir. Gürültünün bireydeki etkileri, gürültünün özelliklerine göre değişim göstermektedir.

İşitme Sağlığı İle İlgili Gürültü Özellikleri;

• Gürültünün Zamansal Deseni
• Gürültünün Seviyesi
• Gürültünün Frekans İçeriği
• Genel Gürültüye Maruz Kalma Süresi

Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı Nedir ?

Ani bir şekilde gürültüye maruz kalınması durumunda oluşan işitme kaybına “Akustik Travma”; uzun süreli bir gürültünün işitme hassasiyetini azaltması sonucu oluşan işitme kaybına “Gürültüye Bağlı İşitme Kaybı (GBİK)” denir. Gürültüye bağlı işitme kaybının oluşmasında özellikle gürültünün şiddeti (seviyesi) ve gürültüye maruz kalma süresi büyük önem taşımaktadır. Düşük şiddetteki veya kısa süreli gürültüye maruz kalma sonrasında, işitme eşikleri belirli bir süre içerisinde iyileşerek tekrar eski haline dönüyorsa “Geçici Eşik Değişikliği”; yüksek şiddette veya uzun süreli gürültüye maruz kalma sonrasında işitme eşikleri tam anlamıyla eski hale dönmüyorsa “Kalıcı Eşik Değişikliği” yaşandığı söylenebilir.

Gürültüye Bağlı İşitme Kaybında Nereler Etkilenir ?

Gürültünün etki ettiği bölge iç kulakta yer alan kokleadır. Bu yüzden uzun süreli maruziyette konuşmayı ayırt etme yeteneği ciddi anlamda etkilenmektedir. Kokleada gürültüye maruz kaldıkça gerçekleşen harabiyet, birincil olarak dış tüy hücrelerini etkilemektedir. Dış tüy hücreleri, konumu ve destek hücreleri ile çevrili olmamasından dolayı ilk etkilenen grup olmaktadır. Uzun süreli veya şiddetli bir gürültü maruziyetinde ise ikincil olarak kokleada bulunan iç tüy hücreleri hasar almaktadır. Kokleadaki harabiyet iki şekilde gerçekleşmektedir:

1. Metabolik Hasar: Uzun sürede etkisini gösteren, yavaş ilerleyen, farkında olunmayan bir hasardır. Yüksek sesle uzun süreler müzik dinlemek buna örnek verilebilir.
2. Mekanik Hasar: Ani başlangıçlı, kısa sürede etki eden, organ yapısının etkilendiği bir hasardır. Yakın mesafede silah patlama sesine maruz kalmak buna örnek verilebilir.

Gütültüye Bağlı İşitme Kaybından Korunma Yolları Nelerdir ?

Tüm dünya nüfusunun yaklaşık %20’sinde işitme kaybı şikâyeti olup, bu grubun %50’ sinin işitme kaybının nedeni gürültü maruziyetidir. Aynı zamanda ülkemizde geniş bir kesimi etkileyen halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Uzun süreli maruziyette oluşan GBİK, süreç içerisinde koruyucu ekipmanlar kullanılarak önüne geçilebilir ve rehabilitasyon uygulanarak tedavi edilebilirken, ani oluşan GBİK (akustik travma) erken dönemde müdahalesi uygulanmadığı takdirde kalıcı işitme kaybına yol açabilmektedir. Bu yüzden işyeri gürültü seviyesi 85dB(A) geçtiğinde işçilerin, tam zamanlı kişisel işitme koruyucularını kullanması gerekmektedir. İşitme koruyucusu seçiminde gürültüyü azaltmasının yanında, kullanıcının konforunu ve iletişimini de sürdürebilmesini sağlamalıdır. Çünkü bir işitme koruyucusu ne kadar kullanıma uygunsa, kullanılma ve koruma ihtimali o kadar yüksektir. Koruyucular, kişilerin kafa ve kulak yapısına uygun olarak seçilmelidir. Aynı zamanda ortaya çıkan gürültüden de etkili bir şekilde korumalıdır. Üç çeşit işitme koruyucu çeşidi vardır:

• Kulak Tıkaçları (Ear Plugs)
• Kulaklıklar (Earmuffs)
• Kanal Tıkaçları

Kulak Tıkaçları	Kulaklıklar	Kanal Tıkaçları
Avantajlar Hafif.Gözlük, küpe, saç takılmasına yol açmaz.Sıcak/nemli alanlarda rahatça kullanılabilir.Daha ucuz.	Avantajlar Daha iyi koruma sağlar.Takmak ve çıkartmak kolay.Her kafa büyüklüğüne kolayca uyabilir.	Avantajlar Sık takılıp çıkartıldığı durumlarda kullanışlıdır.
Dezavantajlar Takılması zor.Koruma oranı daha düşük.Kulak kanalının kirlenmesine yol açabilir.	Dezavantajlar Ağır.Sıcak/nemli ortamlarda kullanımı zor.Pahalı.	Dezavantajlar Diğer kulak koruyucularına göre daha az koruma sağlar.